Co zrobić gdy niemowlę nie przybiera na wadze. Ile powinno przybierać na wadze niemowlę to pytanie, które nurtuje wielu rodziców. Zdrowy wzrost i rozwój dziecka w pierwszych miesiącach życia są kluczowe dla jego przyszłego dobrostanu. Istnieje jednak wiele czynników, które mogą wpływać na tempo przybierania na wadze u niemowląt. Ja bym sie tak nie przejmowala… Przybiera na wadze, wiec mysle, ze wszystko w porzadku, moze po prostu ma taki okres i musi jej przejsc? Moja nina ma 4,5 miesiaca i wazy niecale 6400, a to tylko dlatego, ze w ostatnim miesiacu przytyla rekordowo tzn. 1000 gr! Majac 3 miesiace wazyla troszke ponad 5000 (przy masie urodzeniowej 3500), wiec moim Sprawdź, ile dokładnie powinien przybierać na wadze niemowlak karmiony piersią i butelką od urodzenia do 12. miesiąca życia. Waga niemowlaka: spadek po porodzie Noworodki tuż po urodzeniu ważą najczęściej 3000–3500 g , choć nawet spore odstępstwa od tej normy nie są żadnym powodem do niepokoju. Powodów do obaw nie ma, gdy niemowlę prawidłowo przybiera na wadze, jest pogodne, wesołe, chętnie się bawi i śpi spokojnie w nocy. Do lekarza należy się udać, jeśli: brak apetytu u niemowlaka trwa ponad tydzień, niemowlę przestaje przybierać na wadze, niemowlę nie rośnie. Na pielęgnację noworodka składa się kilka istotnych elementów. Oto one: prawidłowe i częste karmienie piersią, dzięki któremu dziecko przybiera na wadze; właściwa pielęgnacja pępka; regularna kąpiel i pielęgnacja skóry odpowiednimi kosmetykami; regularna zmiana pieluszek i zapobieganie odparzeniom skóry; jumlah 0 dari seratus juta sepuluh ribu satu rupiah. fot. Fotolia W każdym szpitalu położniczym można zobaczyć maluchy o zażółconym ciałku, leżące w inkubatorach pod lampami, z zasłoniętymi oczkami. Na szczęście winowajcą tego żółtego koloru nie jest ciężka choroba, tylko nadmiar bilirubiny, czyli żółtego barwnika. Problem dotyczy aż 3/4 noworodków! 1. Skąd ten problem? W łonie mamy dziecko dostawało tlen dzięki czerwonym krwinkom. Po porodzie tak duża ich ilość nie jest potrzebna. Zaczynają się rozpadać, w wyniku czego powstaje bilirubina. Jeśli jest jej bardzo dużo, wątroba nie może jej wydalić. Bilirubina zostaje w organizmie, a skóra robi się żółta. 2. Kiedy rośnie ryzyko pojawienia się żółtaczki? Na przykład wtedy, gdy dziecko w czasie porodu było niedotlenione, okręciło się pępowiną. Podwyższenie stężenia bilirubiny może się też pojawić, jeśli w czasie porodu doszło do drobnych urazów główki, czyli krwiaków. Znajduje się w nich dodatkowa krew, która stanowi źródło bilirubiny. Inną przyczyną może być słabsza praca jelit (noworodek wydala mało smółki). 3. Konflikt serologiczny a żółtaczka u noworodka Dochodzi do niego, kiedy dziecko ma tzw. czynnik krwi (Rh) dodatni, a mama – ujemny. Problem może się też pojawić w układzie ABO, czyli głównych grup krwi, np. gdy mama ma grupę 0, a dziecko A lub B. W takich sytuacjach rośnie ryzyko pojawienia się żółtaczki. 4. Po czym ją poznać? Objawy żółtaczki są wyraźne. Skóra i białka oczu maleństwa robią się żółte. Maluch może wyglądać tak, jakby spędził dzień opalając się na plaży. Zażółcenie najpierw obejmuje główkę, buzię, oczka, potem schodzi na tułów, rączki i nóżki. Zwykle objawy pojawiają się 2. lub 3. dnia życia, a najwyraźniej widać je w 4. i 5. dobie. Potem zaczynają stopniowo zanikać. Typowa żółtaczka trwa ok. 10 dni. 5. Jakie są nietypowe objawy żółtaczki u noworodka? Żółtaczka może pojawić się wcześniej lub później. Zwykle świadczy to o tym, że jest poważniejsza. Jej przyczyną może być np. wrodzone zakażenie bakteryjne lub wirusowe wątroby albo choroba o podłożu genetycznym. Na szczęście takie sytuacje zdarzają się niezwykle rzadko. Lekarz może skierować dziecko na badania, by ustalić przyczynę choroby. Uwaga! Jeśli kilka dni po powrocie do domu zauważysz, że skóra malca zrobiła się żółta (lub zażółcenie nie znika), idź do pediatry. 6. Jak wygląda leczenie żółtaczki? Lekarz może zatrzymać was w szpitalu 1–2 dni dłużej, by upewnić się, czy żółtaczka się nie nasila. Maleństwo będzie miało pobieraną krew 2razy dziennie. Jeżeli stężenie bilirubiny nie będzie się podwyższać, wrócicie do To naświetlanie światłem. Jest konieczne, gdy stężenie bilirubiny wynosi od 130 do 150 mg/l. Światło o specjalnie dobranej długości fali rozbija cząstki bilirubiny w skórze i sprawia, że przestają być groźne. Dziecko podczas fototerapii leży w inkubatorze. Oczka ma zasłonięte opaską (chroni je przed światłem lampy). Fototerapia trwa około półtorej doby (wszystko zależy od tempa spadku poziomu bilirubiny we krwi). Fototerapia nie ma skutków Wykonuje się ją w wyjątkowych przypadkach, gdy fototerapia nie pomaga. Maleństwu do żyły pępkowej zakłada się cewnik i małymi porcjami upuszcza krew dziecka, a wpuszcza dawcy. Dzięki temu organizm jest pozbawiany nadmiaru bilirubiny, a jeśli przyczyną żółtaczki jest konflikt serologiczny, krew oczyszcza się z przeciwciał. Po kilku dniach malec może wrócić do domu. Dowiedz się więcej o zdrowiu noworodka: napisane na podstawie artykułu autorstwa Aleksandry Malinowskiej 7 najczęstszych przyczyn zahamowania przyrostu masy ciała Gdy niemowlę nie przybiera na wadze, mama najczęściej zaczyna panikować. Czy to oznacza, że dziecko jest chore? A może nie rozwija się prawidłowo? Zamiast się stresować, lepiej dowiedzieć się, jakie mogą być przyczyny zahamowania przyrostu masy ciała u niemowlaka. Niemowlę zwykle dość szybko przybiera na wadze i rośnie w oczach. Jeśli jednak dzieje się inaczej i niemowlę nie przybiera na wadze, rodzice zaczynają się martwić, że dziecko nie rozwija się prawidłowo. Czy zawsze powinien to być powód do niepokoju? Sprawdź również kalendarz rozwoju dziecka >> Niemowlę nie przybiera na wadze: przyczyny Niemowlę jest tak kruchą istotą, że rodzice boją się o nie podwójnie. Wszystkie odstępstwa od normy budzą więc paniczny lęk o zdrowie dziecka. Nie można mu jednak pozwolić sobą zawładnąć, bo nie każdy maluch musi rozwijać się książkowo - może to robić we własnym tempie i nie będzie to oznaczało, że dzieje się z nim coś złego. Proces wzrostu dziecka nie jest jednolity. Może przebiegać etapami, dlatego gdy niemowlę nie przybiera na wadze przez krótki okres czasu, nie jest to powód do niepokoju. Być może zahamowanie wagi wynika z chwilowego osłabienia organizmu, np. z powodu infekcji. W takiej sytuacji jest czymś naturalnym i nie pozostaje nam nic innego jak poczekać aż maluch wyzdrowieje. Zobacz też: Jak rozwija się odporność u dziecka? Odporność od narodzin do wieku nastoletniego M jak mama - Jak odczytywać siatki centylowe? Kiedy udać się z dzieckiem do lekarza? Jeśli zdrowe niemowlę nie przybiera na wadze, powinniśmy udać się do lekarza. Przyczyn takiej sytuacji może być kilka i trzeba je sprawdzić. Jak wygląda karmienie i dieta niemowlaka? Zahamowanie procesu przybierania na wadze najczęściej wynika z problemów z karmieniem. Być może dziecko je zbyt mało, a zbyt dużo ulewa, przez co nie przyswaja składników odżywczych. To właśnie mleko końcowe jest najbardziej wartościowe, dlatego przyjrzyj się dokładnie swojemu procesowi karmienia i sprawdź, czy dziecko nie zasypia pod koniec karmienia piersią. Jeśli tak, może to być odpowiedź na pytanie, dlaczego niemowlę nie przybiera na wadze. Przeczytaj: Jak prawidłowo przystawić dziecko do piersi? Stres przyczyną problemów z laktacją! Problem z laktacją i z zahamowaniem wzrostu wagi dziecka może wynikać z kondycji psychicznej mamy. Gdy cierpi ona na depresję poporodową lub stresuje się karmieniem, jej mleko będzie zawierało mniej składników odżywczych, przez co będzie mniej pożywne. Jeśli mamy taki problem, zwróćmy się z prośbą o radę do doradcy laktacyjnego, który pomoże nam bezboleśnie przejść przez proces karmienia piersią. Być może niemowlę nie przybiera na wadze z powodu zastoju pokarmu, obrzęku piersi czy zapalenia piersi. W takiej sytuacji najlepiej jest masować pierś, przykładać liście kapusty, jak najczęściej przystawiać dziecko oraz korzystać z laktatora. By zapobiec nawrotom problemów laktacyjnych, należy opróżniać pierś co 2-3 godziny. Jeśli dziecko ma problemy ze ssaniem, a mama nie chce rezygnować z karmienia, może wspomagać się laktatorem. Pamiętajmy, że zawsze, gdy nas coś niepokoi, powinniśmy udać się do poradni laktacyjnej. Takie placówki często współpracują z różnymi specjalistami, więc będziemy mogły skorzystać z kompleksowej pomocy. Polecamy: Laktator elektryczny czy ręczny? TOP 5 laktatorów polecanych przez mamy. RANKING 2021 Brak przyrostu masy ciała u niemowlaka, a choroby Jeśli z karmieniem wszystko jest w porządku, a niemowlę nie przybiera na wadze, trzeba udać się do lekarza, który będzie musiał przeprowadzić szereg badań, aby wyeliminować różne choroby. Zahamowanie wzrostu wagi może wywołać nietolerancja laktozy, celiaklia czy refluks żołądkowy. Niestety, zahamowanie przybierania na wadze mogą wywołać również mukowiscydoza czy choroby układu krążenia, w tym serca. Dlatego tak ważne jest, by zrobić szczegółowe badania. Ile powinno ważyć dziecko? Zdrowy noworodek urodzony o czasie waży średnio 3,5 kilograma. Choć w pierwszych dniach życia dochodzi u malucha do fizjologicznego ubytku masy ciała, nie powinien on przekraczać 10 proc. masy urodzeniowej. Dziecko powraca do pierwotnej wagi ciała w ciągu dwóch tygodni. W następnych tygodniach obserwuje się systematyczny wzrost masy ciała, świadczący o prawidłowym karmieniu niemowlęcia. Choć każde dziecko rośnie we własnym tempie, rodzice powinni monitorować ten proces począwszy od pierwszych miesięcy życia niemowlęcia. Zgodnie z przyjętymi normami dzienny przyrost masy ciała noworodka powinien wynosić 20-30 gramów na dobę (140-210 gramów tygodniowo) aż do trzeciego miesiąca życia. Natomiast w kolejnych miesiącach jest to odpowiednio: 20 g/24 h od czwartego do szóstego miesiąca, 12 g/24 h między siódmym a dwunastym miesiącem, 8 g/24 h między trzynastym a osiemnastym miesiącem oraz 6 g/24 h między dziewiętnastym a dwudziestym czwartym miesiącem życia. Przyjmuje się także, że niemowlę powinno podwoić swoją masę urodzeniową w piątym lub szóstym miesiącu życia oraz potroić ją w jedenastym lub dwunastym miesiącu. Dlaczego dziecko nie przybiera na wadze? Czemu dziecko nie przybiera na wadze? Dziecko może nie przybierać na wadze z kilku przyczyn: jest karmione w ciągu dnia niewystarczającą ilość razy, pory karmienia są nieregularne, dziecko ma problemy ze ssaniem piersi/piciem mleka z butelki wynikające np. z rozszczepu podniebienia lub schorzeń neurologicznych, niemowlę wymiotuje, ma biegunki, ulewa pokarm z powodu refluksu żołądkowo-przełykowego, u dziecka występują zaburzenia wchłaniania spowodowane celiakią, mukowiscydozą, alergią na białka mleka krowiego lub zespołem krótkiego jelita, dziecko ma zwiększone zapotrzebowanie na energię i składniki pokarmowe w przebiegu takich chorób jak mukowiscydoza, nowotwory czy wrodzone wady serca. Kiedy udać się do lekarza? Jeśli rodzicowi wydaje się, że dziecko je, a nie przybiera na wadze, powinien ocenić rozwój dziecka przy pomocy siatek centylowych, które przedstawiają w postaci wykresu rozkłady różnych cech, w tym wzrostu i masy ciała w zależności od płci i wieku. Istnieją dwa rodzaje siatek centylowych. Z pierwszej z nich, opracowanej przez Światową Organizację Zdrowia, powinno się korzystać do trzeciego roku życia dziecka. Natomiast drugą, tzw. siatkę centylową OLA/OLAF, stosuje się od trzeciego do osiemnastego roku życia. Za pomocą siatek można określić, w którym kanale centylowym znajduje się dziecko. Jeśli maluch zostanie przypisany poniżej 3-10 centyla lub powyżej 90-97 centyla oznacza to, że przyrost masy ciała dziecka jest odpowiednio za niski/wysoki. Taka sytuacja wymaga konsultacji z lekarzem. Powodem do niepokoju powinien być także spadek lub wzrost na siatce o dwa kanały centylowe. Podczas wizyty lekarskiej pediatra przeprowadza z rodzicami wywiad oraz bada fizykalnie dziecko. Lekarz może także zlecić wykonanie dalszej diagnostyki, w tym badanie ogólne moczu oraz pomiar stężenia hemoglobiny i albumin w surowicy krwi. Karmienie i dieta niemowlaka Prawidłowa technika karmienia oraz przystawianie noworodka do piersi na żądanie zapewniają dziecku stały dostęp do pokarmu. Noworodek wymaga nawet od ośmiu do dwunastu karmień na dobę odbywających się co jedną bądź dwie godziny. Niemowlę je trochę rzadziej, średnio co dwie lub trzy godziny. O tym, że dziecko się najada, świadczy nie tylko ilość karmień, ale i długość ich trwania. Na efektywne karmienie wskazuje ssanie każdej piersi przez około 10-15 minut. Mama powinna słyszeć odgłosy przełykania przerywane momentami odpoczynku. Karmione dziecko uspokaja się i staje się zrelaksowane. Najedzone dziecko moczy około pięciu lub sześciu pieluch dziennie. Po ukończeniu szóstego miesiąca życia do diety dziecka wprowadza się pokarmy uzupełniające i jednocześnie kontynuuje karmienie piersią bądź mlekiem modyfikowanym. Niemowlę poznaje nowe smaki, z czasem uczy się jeść z ręki i łyżeczki oraz pić z kubka otwartego. Rodzice powinni pamiętać, że to oni decydują, co dziecko zje i kiedy, ale dziecko ma wybór, ile zje. Jak poprawić apetyt u malucha? Każde dziecko rodzi się z umiejętnością samoregulacji stanu głodu i sytości i rozwija tę kompetencję wraz z wiekiem. Dzięki temu zarówno niemowlę, jak i starsze dziecko wiedzą, ile powinny zjeść. Rodzic nie powinien więc dawać dziecku jedzenia na siłę i karać go, gdy czegoś nie zjadło. Takie zachowanie może bowiem wpływać negatywnie na apetyt malucha. Straszenie dziecka słowami typu „“jeśli teraz nie zjesz, nie dostaniesz nic aż do kolacji” może wywołać u dziecka upór i sprawić, że w złości nic już nie zje. Dobra atmosfera przy stole to podstawa. Apetyt można poprawić, przygotowując dla dziecka potrawy, które szczególnie lubi. Po kilku tygodniach wprowadza się kolejne dania lub produkty, nie przymuszając do jedzenia ich w całości. Dobrze jest nakładać małe porcje dań – dziecko nie poczuje się przytłoczone ilością jedzenia, a w razie potrzeby samo poprosi o dokładkę. Im bardziej atrakcyjny wizualnie posiłek, tym chętniej niemowlę będzie chciało go skosztować. Na wzmocnienie apetytu dobre są też przekąski między posiłkami – najlepiej zachęcać dziecko do jedzenia zdrowych produktów – warzyw lub owoców. Bibliografia: Tom Lissauer, Graham Clayden, “Pediatria”, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2012. Szajewska H. (red), 2009. Żywienie dzieci zdrowych i chorych. Wydawnictwo Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa, 57-67. Zbigniew Kułaga i wsp., “Siatki centylowe dla oceny wzrastania i stanu odżywienia polskich dzieci i młodzieży od urodzenia do 18 roku życia”, STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA, 2015, T. 12, 119-135. W życiu świeżo upieczonych rodziców pojawiają się momenty, w których bardziej niż zazwyczaj martwią się oni o swoje maleństwa. Są to chwile, kiedy znać dają o sobie nieznane dotąd stany przejściowe, takie jak spadek masy, rumień toksyczny czy wzrost temperatury ciała. Najczęściej są to niegroźne przejściowe objawy, które można odróżnić od tych wynikających z noworodkowy trwa do 4 tygodnia życia maleństwa. To czas, w którym dziecko nabywa wiele cennych umiejętności a w jego organizmie dochodzi do ważnych przemian. Niedoświadczeni rodzice nierzadko rozmyślają nad tym czy dane objawy są oznaką patologii i nie wiedzą w jakim momencie udać się do lekarza po poradę. Najistotniejsze będzie tu czuwanie nad tokiem stanów adaptacyjnych, które w tym czasie należą do fizjologicznych stanów toksycznyPojawia się on zazwyczaj na dwa-trzy dni po porodzie i przybiera postać czerwonych plam, wokół których zauważyć można drobne krostki. Zmiany pojawiają się głównie na tułowiu i klatce piersiowej, ale mogą występować także na innych częściach ciała. Rumień zazwyczaj ustępuje samoistnie po kilku dniach, jednak czasem potrafi nawracać przez kilka tygodni. Jeśli problem wraca, rozprawić się z nim pomogą kąpiele lecznicze w nadmanganianie potasu bądź krochmalu i utrzymanie skóry w stolcePierwszy stolec noworodka, zwany smółką, pojawia się w przeciągu 12-48 godzin po jego urodzeniu. Czas jest bardzo istotny, gdyż wskazuje na prawidłowe funkcjonowanie i budowę układu pokarmowego. Smółka jest charakterystyczna; powinna być w kolorze ciemnozielonym, nawet czarnym a konsystencją przypominać plastelinę. Po jej pojawieniu się przychodzi czas na stolce przejściowe, z którymi zazwyczaj mamy do czynienia ok. 4-5 dnia życia dziecka. Stolce o zabarwieniu brunatno-zielonym, których ilość i konsystencja zależy od częstości karmienia, ilości zjadanego pokarmu i jego rodzaju. Po około tygodniu stolce stają się żółte i mogą zawierać resztki niestrawionego pokarmu (grudki).Fizjologiczny spadek masy ciałaJest to symptom, który najczęściej budzi obawy rodziców, jednak w kilka dób po porodzie spadek masy ciała jest zjawiskiem stanowczo fizjologicznym. Niemowlę traci na wadze już od pierwszej doby jego życia, a największy spadek przypada zazwyczaj na trzeci dzień. Od tego momentu dziecko powinno na nowo przybierać na wadze po to, by w między ósmym a czternastym dniem z powrotem wrócić do masy urodzeniowej. Fizjologiczny spadek wagi spowodowany jest oddawaniem moczu, smółki, zużywaniem glikogenu oraz wysychaniem kikuta wzrost temperatury ciałaSpadek temperatury ciała zazwyczaj występuje między trzecim a czwartym dniem życia i może osiągnąć nawet 40 stopni Celsjusza. Przyczyną mogą być tu bakterie przenikające do układu pokarmowego noworodka, niedojrzałość ośrodkowego układu nerwowego oraz niedostateczna ilość dostarczonych płynów i pokarmu. Dziecko staje się niespokojne, a jego błony śluzowe i zaczerwienione i suche. W przetrwaniu wzrostu temperatury pomogą kąpiele chłodzące w wodzie o temperaturze 36,5 stopni Celsjusza, zapewnienie odpowiedniej temperatury otoczenia i wilgotności w pomieszczeniu na właściwym fizjologicznaJest częstym zjawiskiem wśród noworodków i dotyka aż do 70% dzieci. Za jej pojawienie odpowiedzialny jest podwyższony poziom bilirubiny we krwi w pierwszych 72 godzinach życia. Najczęściej następuje między drugim a trzecim dniem życia i ustępuje do dziesiątego dnia. Kiedy stopień zażółcenia skóry jest zbyt silny należy skierować się do lekarza, który wdroży odpowiednie leczenie. Żółtaczka noworodkowa może pojawić się już w drugiej dobie życia. O jej przebiegu zadecyduje to, czy jest to żółtaczka fizjologiczna czy patologiczna. Dowiedz się, jakie są przyczyny i objawy żółtaczki noworodkowej i kiedy konieczne jest leczenie w szpitalu. Żółtaczka noworodkowa to dolegliwość, która często występuje u noworodków. Żółtaczka u noworodka nazywana jest też żółtaczką fizjologiczną, co oznacza, że nie powinna budzić niepokoju rodziców, choć warto wiedzieć, że czasami zamienia się w żółtaczkę patologiczną. Czy ma ją każde dziecko i jak leczy się żółtaczkę fizjologiczną? Spis treści: Jakie są przyczyny żółtaczki noworodkowej? Jakie są objawy żółtaczki u noworodka? Leczenie żółtaczki fizjologicznej Żółtaczka noworodkowa patologiczna Czy żółtaczka może być spowodowana kobiecym mlekiem? Jak dbać o dziecko z żółtaczką fizjologiczną? Jak ocenić nasilenie żółtaczki? Mity o żółtaczce fizjologicznej Żółtaczka u noworodka: sposoby leczenia Jakie są przyczyny żółtaczki noworodkowej? Przyczyną żółtaczki fizjologicznej u noworodka jest hemoglobina. To specjalny barwnik w krwinkach czerwonych krążących we krwi. Dzięki hemoglobinie możliwe jest dostarczanie tlenu do wszystkich komórek organizmu. W czasie ciąży dziecko potrzebuje więcej krwinek czerwonych i więcej hemoglobiny niż po narodzinach. Poza tym płód ma specjalny rodzaj hemoglobiny. Po porodzie konieczne są zmiany, bo dziecko nie potrzebuje aż tylu krwinek, a płodową zastępuje właściwa hemoglobina. W rezultacie dochodzi do rozpadu części niepotrzebnych już krwinek. Na skutek tych zmian powstaje żółty barwnik, bilirubina. Dzięki pracy wątroby bilirubina trafia do jelit, a stąd wraz z kupką jest wydalana z organizmu. Ale wątroba noworodka jest jeszcze niedojrzała i nie zawsze potrafi sobie poradzić z przetworzeniem dużej ilości tego barwnika. Dlatego nadmiar bilirubiny przedostaje się do krwi, co powoduje zażółcenie skóry. Żółtaczka fizjologiczna, która nie jest groźna, ma kilka typowych, charakterystycznych cech: pojawia się w drugiej lub trzeciej dobie życia dziecka, ustępuje sama w ciągu 10–14 dni, choć u wcześniaków trwa nieco dłużej, stężenie bilirubiny nie przekracza dopuszczalnej normy dla dzieci w tym wieku. Jeśli żółtaczka nie spełnia tych kryteriów, np. zaczyna się w pierwszej dobie życia dziecka lub mijają kolejne dni, a skóra dziecka jest coraz bardziej żółta – konieczna jest wizyta u lekarza. Czytaj również: Bilirubina - co oznacza podwyższona bilirubina całkowita Szczepienie przeciwko WZW u dzieci. Co trzeba wiedzieć o szczepionce na żółtaczkę typu B? Jakie są objawy żółtaczki u noworodka? O żółtaczce noworodkowej mówimy, gdy skóra i błony śluzowe noworodka mają żółte zabarwienie. Kolor ten mogą mieć także białkówki oczu dziecka. Nie stanowi ona zagrożenia, choć zażółcenie skóry może być niekiedy intensywne: czasem jest ledwie zauważalne, innym razem przypomina kolor cytryny. Żółtaczka fizjologiczna widoczna jest również w badaniach krwi - u noworodka z żółtaczka widoczny jest podwyższony poziom bilirubiny - barwnika, który powstaje w wyniku rozpadu krwinek czerwonych. Przed wypisem dziecka ze szpitala lekarz często zleca badanie stężenia bilirubiny we krwi, aby upewnić się, że jej poziom jest bezpieczny. Ale nawet jeśli poziom bilirubiny był prawidłowy, warto codziennie obserwować skórę dziecka. Problemy z żółtaczką u noworodka zdarzają się rzadko, ale lepiej dmuchać na zimne. Tak wygląda noworodek z żółtaczką (ZDJĘCIA) Leczenie żółtaczki fizjologicznej Jeśli skóra dziecka jest bardzo żółta, wręcz pomarańczowa, a ty wyszłaś już ze szpitala po porodzie, koniecznie zgłoś się do lekarza, który oceni nasilenie żółtaczki noworodkowej u dziecka. Pediatra zleci badanie stężenia bilirubiny we krwi. W szpitalach stosuje się czasem także pomiar bilirubiny przez skórę, ale wynik z krwi jest bardziej wiarygodny. Jeśli poziom bilirubiny jest bezpieczny, wystarczy dalej obserwować malucha, karmić go regularnie, wychodzić codziennie na spacer i nie traktować żółtaczki jak choroby. Wkrótce żółtaczka noworodkowa sama minie. W przypadku, gdy poziom bilirubiny jest zbyt wysoki lub za szybko narasta, konieczne jest kilkudniowe leczenie w szpitalu. Gdy bilirubina osiąga niebezpiecznie wysokie stężenie, dziecko musi przebywać w noworodkowym „solarium”, czyli pod specjalnymi lampami. Lampy te wytwarzają promienie ultrafioletowe, które rozkładają bilirubinę w organizmie dziecka. Dzięki temu maleje jej stężenie we krwi. Takie leczenie nazywa się fototerapią. Ponieważ emitowane przez lampy promieniowanie mogłoby zaszkodzić oczom dziecka, zasłania się je na czas fototerapii opaską. Dla rodziców okres przybywania dziecka w „solarium” jest dość trudny – nie można malca zbyt często wyjmować, bo skuteczność fototerapii zależy od czasu spędzonego pod lampą. Dlatego niemowlę trafia w objęcia rodziców głównie na czas jedzenia, przewijania i toalety. Na szczęście przebywanie w solarium noworodkowym zwykle nie trwa długo. Często wystarczą 1–2 dni, aby obniżyć bilirubinę do bezpiecznego poziomu. Czytaj również: Pobyt z dzieckiem w szpitalu: jakie prawa ma rodzic? Pierwsze dni z dzieckiem: co cię zaskoczy? Rady dla świeżo upieczonych mam Żółtaczka noworodkowa patologiczna Zdarzają się jednak sytuacje, gdy żółtaczka noworodkowa całkowicie wymyka się spod kontroli. Patologiczna żółtaczka pojawia się w innym czasie niż fizjologiczna, czyli w pierwszej dobie życia dziecka lub już po okresie żółtaczki fizjologicznej. Nienaturalnie długo także trwa, np. przez 1–2 miesiące. Objawy te wskazują, że coś niepokojącego dzieje się w organizmie dziecka i konieczna jest bardziej wnikliwa diagnoza. Niepokój powinny wzbudzić towarzyszące czasem żółtaczce odbarwione, biało-szare stolce i ciemny mocz. Przyczyn może być wiele, ponieważ noworodki reagują nasiloną żółtaczką na różne nieprawidłowości w organizmie, a nie ściśle określoną jedną przyczynę. Najczęstszym winowajcą są infekcje. Aby ustalić rodzaj zakażenia, lekarze muszą zbadać krew dziecka, mocz, a czasem także wykonać inne badania, np. posiewy krwi i moczu, USG główki, brzucha lub zdjęcie rentgenowskie. Nieprawidłowy przebieg żółtaczki może być także sygnałem zakażenia, do którego doszło jeszcze w czasie ciąży. Tak się dzieje w przypadku wrodzonej toksoplazmozy lub cytomegalii. Leczenie infekcji łagodzi także przebieg żółtaczki. Ale stężenie bilirubiny trzeba stale kontrolować, aby w razie potrzeby zastosować fototerapię. Ważne jest także pojenie i karmienie dziecka, aby nie doszło do odwodnienia, które może nasilać żółtaczkę. Nadmiernie wysokie stężenia bilirubiny są niebezpieczne i mogą nawet prowadzić do uszkodzenia mózgu. Ale, na szczęście, w dzisiejszych czasach się to nie zdarza. Przyczyną żółtaczki może być także konflikt serologiczny, czyli niezgodność grupy krwi mamy i dziecka. Bilirubina wzrasta wówczas ponad normę, ponieważ krwinki dziecka są niszczone przez przeciwciała mamy przekazane dziecku przez łożysko podczas ciąży. Innym powodem nadmiernego zażółcenia skóry dziecka mogą być choroby wątroby lub dróg żółciowych, ale zdarza się to zdecydowanie rzadziej. Czy żółtaczka może być spowodowana kobiecym mlekiem? U niektórych dzieci karmionych piersią występuje szczególny rodzaj żółtaczki spowodowanej pokarmem kobiecym. Żółtaczka noworodkowa związana z karmieniem piersią trwa nawet 2–3 miesiące. Nie jest groźna, ale dziecko musi być co pewien czas badane przez lekarza, który oceni, czy poza tym nic niepokojącego się nie dzieje. Takie niemowlę prawidłowo się rozwija i przybiera na wadze, chętnie je, jest aktywne, a nie ospałe. Wygląd jego kupki i moczu nie budzą niepokoju. Dlaczego taka żółtaczka występuje tylko u dzieci karmionych piersią? Ponieważ w mleku kobiecym są substancje, które hamują wychwytywanie bilirubiny z krwi, a w efekcie jej wydalanie. Bilirubina dłużej krąży w organizmie i żółtaczka przedłuża się nawet o kilka tygodni. Żółtaczka noworodkowa spowodowana naturalnym pokarmem nie wymaga leczenia. Co ważne, absolutnie nie powinna być powodem rezygnacji z karmienia piersią! Aby się upewnić, że właśnie z tym rodzajem żółtaczki mamy do czynienia (lub jeśli stężenie bilirubiny jest duże), lekarz może zalecić przerwanie karmienia piersią na 1–2 dni. Karmiąca mama może też odciągać pokarm, zagotować go i po ostudzeniu podawać dziecku. Niszczy to związki utrudniające wchłanianie bilirubiny. Dzięki temu w ciągu 1–2 dni stężenie bilirubiny maleje. Czytaj: Jak prawidłowo ODCIĄGAĆ POKARM - bezbolesne ściąganie pokarmu Jak dbać o dziecko z żółtaczką fizjologiczną? Pamiętaj jednak, że zbyt rzadkie karmienie lub podawanie zbyt małych porcji mleka, a także odwodnienie mogą nasilać żółtaczkę noworodkową. Dlatego tak ważne w pierwszych dniach po porodzie jest częste przystawianie dziecka do piersi: 8–12 razy na dobę lub podawanie mu regularnie, co dwie–trzy godziny, mleka modyfikowanego. UWAGA! Leczenie żółtaczki podawaniem dziecku wody z glukozą można włożyć między bajki. Żółtaczka noworodkowa nie minie, za to dostarczy dziecku niepotrzebnie nadmiaru cukru – cukier zaspokoi głód i niemowlę wypije mniej wartościowego i potrzebnego mleka. Jak ocenić nasilenie żółtaczki? Przede wszystkim musisz to robić w dobrym oświetleniu, najlepiej przy świetle dziennym lub przy mocnym świetle sztucznym. Dobrze jest robić to zawsze w tym samym miejscu i przy tym samym źródle światła. Wszystko po to, aby kolor żarówki i jej natężenie nie fałszowały oceny koloru skóry. Koniecznie rozbierz dziecko, zostaw tylko pieluszkę, a dopiero potem oglądaj skórę dziecka. Oceń nie tylko buzię i brzuszek, ale również nóżki. To ważne, ponieważ gdy stężenie bilirubiny maleje, zażółcenie skóry ustępuje od strony nóg. Dopiero później mniej żółte stają się brzuch, klatka piersiowa, a na samym końcu buzia. Jeśli więc dostrzegasz, że nogi i brzuszek dziecka są mniej żółte niż dwa dni temu, to powoli zbliżacie się do końca żółtaczki. Ale jeśli noworodek miał wczoraj ledwie zażółconą skórę na brzuchu, a dziś jego nóżki są pomarańczowe, lepiej się poradź lekarza. Mity o żółtaczce fizjologicznej Na temat żółtaczki noworodkowej krąży sporo mitów. Nie należy dawać im wiary. Każde dziecko ma żółtaczkę. NIEPRAWDA Niektóre dzieci nie przechodzą żółtaczki lub stężenie bilirubiny jest u nich tak niewielkie, że trudno dostrzec zażółcenie skóry. Nie da się wcześniej przewidzieć – np. na etapie ciąży lub porodu – czy u noworodka pojawi się żółtaczka ani jakie będzie miała nasilenie. Każdy noworodek z żółtaczką powinien mieć fototerapię. NIEPRAWDA Nie każdy noworodek, którego skóra przypomina cytrynę, wymaga naświetlania. Stosowanie fototerapii zależy od intensywności rozpadu hemoglobiny płodowej. Jeśli jest jej zbyt dużo, zastosowanie solarium jest konieczne. Ale większość dzieci sama sobie radzi z jej usuwaniem. Żółtaczka noworodków powoduje Nie ma na to żadnych dowodów. Wiadomo natomiast, że nieleczona żółtaczka patologiczna może prowadzić do uszkodzenia mózgu. Dlatego tak duże znaczenie ma obserwacja skóry dziecka po wyjściu ze szpitala do domu. Dzięki temu można w porę zapobiec zbyt wysokiemu, czyli groźnemu dla dziecka wzrostowi stężenia bilirubiny. Żółtaczkę można leczyć w domu, wystawiając dziecko do słońca. Nie jest konieczne leczenie w szpitalu nadmiernie wysokiego stężenia bilirubiny. NIEPRAWDA Bilirubinę rozkładają falę UV o specyficznej, niewidzialnej dla oka długości. Emitują je specjalne lampy dostępne tylko w szpitalach. Dlatego nie ma możliwości leczenia zbyt wysokich stężeń bilirubiny w domu lub w przychodni. Poza tym wystawianie rozebranego do pieluszki kilkudniowego dziecka na słońce latem grozi poważnymi oparzeniami, a w pozostałych porach roku – wyziębieniem. W rezultacie skutkuje to nasileniem żółtaczki. Nasilenie żółtaczki noworodka to wyłącznie skutek niedojrzałości wątroby. ZBYT DUŻE UPROSZCZENIE Stężenie bilirubiny i nasilenie żółtaczki zależy od wielu czynników: częstotliwości i sposobu karmienia noworodka, intensywności rozpadu hemoglobiny płodowej, a także możliwej infekcji. Niedojrzałość wątroby ma pewne znaczenie, ale nie zasadnicze. Przyczyny żółtaczki mogą być różne. Dlatego gdy zażółcenie skóry się nasila, dziecko powinien zbadać pediatra.

noworodek nie przybiera na wadze żółtaczka